De strijd die in ons land gevoerd wordt tegen het coronavirus, bestaat uit twee fases. De eerste fase is het pakket aan maatregelen dat bedoeld is om onze maatschappij te beschermen tegen het ontwrichtende effect van een pandemie. Deze strijd vraagt van ons dat we de regie over ons leven voor een groot deel opgeven. De tweede fase van de strijd vindt plaats in het ziekenhuis, waar gevochten wordt voor ieder individueel leven. Om de artsen in staat te stellen deze strijd te voeren, geef je als patiënt je lichaam over aan de arts en misschien in een later stadium aan de beademingsapparatuur. Tussen de eerste fase, waarin je gezond en wel je boodschappen in een zojuist gedesinfecteerd karretje legt, en de tweede fase, die pas ingaat als je je doodziek meldt bij het ziekenhuis, gaapt een enorm gat. Dit artikel gaat over dat merkwaardige gat, dat ons de boodschap geeft dat we zelf niets kunnen doen behalve ons aan de regels houden en geduldig afwachten en hopen. Dit gat is het braakliggende terrein waarop de natuurgeneeswijzen een belangrijke rol zouden moeten spelen. In dit artikel wordt aan de hand van de werking van het immuunsysteem duidelijk hoe belangrijk die rol is.
Oorlog
In de paniek die is ontstaan door de uitbraak van het coronavirus wordt teruggegrepen op een perspectief op ziekte en gezondheid waarin het draait om bestrijden, vechten en overleven. Voortdurend horen we over artsen en verpleegkundigen die strijden in de frontlinie. We voeren als maatschappij een oorlog tegen een onzichtbare vijand, zo wordt gezegd. Door de eeuwen heen zijn er in de geneeskunde allerlei metaforen gebruikt voor ziekten en voor ons lijf. Die metaforen maken vooral veel duidelijk over de manier waarop we ons verhouden tot ons lichaam en tot de natuur. De mens is al duizenden jaren in gevecht met de natuur. Hij wil dat de natuur hem dient, waardoor er telkens opnieuw meer waarde aan het belang van de mens wordt gehecht dan aan het belang van de natuur. Zoals ik ook in mijn vorige blog, De nomade en het virus, al schreef, zijn we vergeten dat wij als mensen onderdeel zijn van die natuur. Deze crisis nodigt uit tot een heroriëntatie, waarin ook de op evenwicht gerichte natuurgeneeswijzen een rol kunnen spelen.
Evenwicht
Natuurgeneeswijzen zijn geneeswijzen die zich richten op het herstel en de bevordering van de gezondheid van de patiënt en veel minder op het bestrijden van ziekten. Chinese geneeskunde, ayurveda, orthomoleculaire geneeskunde en de westerse natuurgeneeskunde* kun je ertoe rekenen. Beoefenaren van deze geneeswijzen hechten meestal veel belang aan eigen verantwoordelijkheid en bewustwording. De patiënt zoekt met hulp van de behandelaar en de middelen en methodes die hij aanbiedt naar herstel van een gezond evenwicht. In de natuurgeneeskunde draait het dus om balans en om evenwicht met de natuurlijke krachten die in en om ons heen actief zijn en niet om de strijd daartegen. Om te begrijpen wat de rol van de natuurgeneeswijzen is, moet de oorlogsretoriek losgelaten worden.
Toverdrank
Sommige therapeuten en producenten proberen klanten te trekken met natuurlijke middelen en methoden die de weerstand een boost zouden geven. Bij zo’n boost zie ik Asterix voor me die een slok neemt uit zijn flacon met onoverwinnelijk makende toverdrank. Je krijgt de indruk dat je lichaam door zo’n boost net zo onneembare vesting voor ziekteverwekkers wordt als het Gallische dorp dat was voor de Romeinen. Onze gezondheid zou behouden blijven doordat de boost ons kwetsbare lichaam beschermt tegen het enorme vijandige leger. Maar je immuunsysteem heeft geen boost nodig om goed te werken. Als je natuurlijke middelen aanprijst om het immuunsysteem te boosten, kun je rekenen op de kritiek van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, en die kritiek is dan nog terecht ook. Maar hoe werkt je immuunsysteem dan wel?
Schoonmaakbedrijf
Je kunt je immuunsysteem vergelijken met een leger, maar je zou het met evenveel recht kunnen vergelijken met de douane die geen vreemdelingen met verkeerde papieren toelaat. Het lijkt me niet nodig dat een douanier iedereen doodschiet die het land binnen wil komen. Je kunt het immuunsysteem ook zien als een schoonmaakbedrijf dat met verschillende materialen en apparaten je kantoor schoonmaakt. Je hebt geen behoefte aan gebooste superschoonmakers die met agressieve superreinigers alles te lijf gaan wat ze op hun weg tegenkomen. Dat zou voor enorme schade zorgen. Een overactief immuunsysteem dat het eigen lichaam aanvalt, zoals dat het geval is bij auto-immuunziekten, is minstens even gevaarlijk als een verzwakt immuunsysteem.
Covid-19
Ook bij een infectie met het covid-19-virus word je ziek door toedoen van je eigen immuunsysteem. Het coronavirus is een klein maar buitengewoon effectief pakketje erfelijk materiaal dat niet alleen de cellen van de longen, maar ook de cellen van het immuunsysteem infiltreert. Als het virus je immuunsysteem kaapt, begint dat systeem in het wilde weg aanvallen uit te voeren op alle cellen die het op zijn hun weg tegenkomt, wat grote schade in de longen aanricht. Om bij de metafoor van het schoonmaakbedrijf te blijven: je zou kunnen denken aan een grote, op hol geslagen stofzuiger waar alles in verdwijnt, of aan een onbestuurbare zamboni die de tribunes in rijdt. Als ons immuunsysteem erin slaagt de op hol geslagen cellen uit te schakelen, komt de genezing op gang. Als dat niet lukt, kan een situatie ontstaan waarin bacteriën die normaal niet voor problemen zorgen een ernstige longontsteking veroorzaken. Ik hoop dat nu duidelijk is dat je geen boost van je immuunsysteem nodig hebt.
Vaccinatie
In de wetenschap wordt niet gesproken over het boosten of versterken van het immuunsysteem maar over het moduleren ervan. Moduleren betekent zoiets als reguleren, aanpassen of veranderen. Dus zelfs als je je immuunsysteem vergelijkt met een leger, dan gaat het er niet zozeer om dat het leger sterk is, maar vooral dat het efficiënt, slim, flexibel, gehoorzaam en snel is. Hoe minder strijd er geleverd hoeft te worden, des te kleiner de schade is. De reguliere geneeskunde moduleert het immuunsysteem door te vaccineren. Bij een vaccin breng je de ziekteverwekker in verzwakte vorm in het lichaam, zodat je immuunsysteem het leert herkennen en ermee om leert te gaan. Het is alsof je het leger uitrust met technologie waarmee je een specifieke vijand snel kunt identificeren en uitschakelen. Maar verder doet de reguliere geneeskunde opmerkelijk weinig om ervoor te zorgen dat je immuunsysteem goed functioneert. Dat komt doordat ze zich vooral bezighoudt met de mens op moleculair en cellulair niveau. Als in de geneeskunde het immuunsysteem beschreven wordt, gaat het over cellen zoals B-cellen en fagocyten, die je zou kunnen zien als de tanks en het afweergeschut of, iets vriendelijker, als de stofzuigers en de borstelwagentjes.
Het grote geheel
De natuurgeneeskunde beschouwt ziekte en gezondheid vooral op macroniveau: het grote geheel. Als je vanuit dat perspectief naar je immuunsysteem kijkt, zie je dat je gezonde voeding en schone lucht nodig hebt, die worden opgenomen door een goed functionerend spijsverteringsysteem en door gezonde longen. Dat levert je de energie die je immuunsysteem nodig heeft en de grondstoffen waarmee je de cellen van je immuunsysteem produceert. Een gezond hart en gezonde bloedvaten moeten ervoor zorgen dat alle cellen en voedingsstoffen op de plaats komen waar ze nodig zijn. Je zenuwstelsel zorgt samen met je hormoonsysteem voor goede communicatie en efficiënte aansturing. Om dit alles mogelijk te maken, heb je een heldere en evenwichtige geest nodig ,die zorgt voor emotionele stabiliteit en waarmee je verstandige keuzes maakt over je manier van leven. Ten slotte zijn ook gezonde relaties belangrijk voor een goed functionerend immuunsysteem. Kort gezegd komt het erop neer dat je er voor een goed functionerend immuunsysteem voor moet zorgen dat je in alle opzichten zo gezond mogelijk bent. Je zou het kunnen vergelijken met een leger waarvoor je, om het goed te laten functioneren, infrastructuur, fabrieken, onderwijs, gezondheidszorg, communicatiesystemen en een stabiele overheid nodig hebt. De natuurgeneeskunde bemoeit zich dus veel minder met het leger, maar vooral met het welzijn van het hele land.
Gezond verstand
Het gelijk van die benadering zie je terug in de standaard adviezen die artsen hun patiënten geven om ervoor te zorgen dat hun immuunsysteem goed werkt: Eet gezond, beweeg genoeg en slaap voldoende. Dat zijn alle drie dingen die niets met het immuunsysteem zelf te maken hebben, maar alles met je algemene gezondheid. Je zou die algemene adviezen kunnen uitbreiden met: mediteer regelmatig en zorg voor ontspanning, zorg voor harmonieuze relaties en heb goede seks, doe ademhalingsoefeningen, luister naar mooie muziek, kom regelmatig in de natuur, zing af en toe uit volle borst (liefst in een koor) en neem elke dag een koude douche. Voor elk van deze dingen heeft de wetenschap aanwijzingen gevonden dat ze je immuunsysteem moduleren. Maar eigenlijk heb je dat bewijs niet nodig. Je hebt genoeg aan je gezonde verstand dat zegt dat hoe robuuster je gezondheid is en hoe beter het met jou gaat, des te beter je immuunsysteem zal functioneren.
Veranderen
Natuurlijk hoef je niet alle hierboven genoemde dingen te doen om je immuunsysteem te optimaliseren. Als je dat zou proberen zou je behoorlijk gestrest kunnen raken, wat juist niet goed is voor je immuunsysteem. Het gaat erom dat je dingen kiest die passen bij jouw leven en bij de klachten die je misschien hebt. Het is ook belangrijk dat je stappen zet die echt impact op je gezondheid zullen hebben. Het is niet eenvoudig om te veranderen, om de juiste stappen te kiezen en om ervoor te zorgen dat die stappen duurzaam verankerd raken in je leven. Alleen al wanneer je je voedingspatroon verandert is de steun van iemand met kennis van zaken die je niet alleen adviseert, maar ook inspireert en motiveert enorm waardevol. Mochten artsen al bereid zijn om zo’n veranderingsproces met hun patiënten aan te gaan, dan ontbreekt het hun meestal aan de tijd om dat te doen. Beoefenaren van de natuurgeneeswijzen nemen die tijd wel, en dat is beslist geen overbodige luxe. Hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten zijn allemaal aandoeningen die het risico op een ernstig beloop van een corona-infectie fors vergroten. Het zijn ook volksziekten waarop onze manier van leven een enorme invloed heeft. Als we gezonder, bewuster en met meer oprechte zelfzorg leven, dan is het percentage mensen met een ernstig beloop van een corona-infectie logischerwijs lager. Dat betekent dat bij een pandemie als deze de druk op de IC’s lager zou zijn. En als ik me niet vergis, is dat het doel van het overheidsbeleid.
Coronabehandeling
Natuurgeneeskundigen zorgen voor advies en begeleiding, maar beschikken ook over middelen waarvan aannemelijk is gemaakt dat ze je immuunsysteem ondersteunen en moduleren. Zo is er bijvoorbeeld veel gepubliceerd over paddenstoelen, zoals Ganoderma en Cordyceps, die al duizenden jaren worden gebruikt in de Chinese kruidengeneeskunde. Ze moduleren niet alleen het immuunsysteem, ze blijken ook antivirale en antibacteriële eigenschappen te hebben. De logische vraag is dan natuurlijk of de natuurgeneeswijzen ook een rol kunnen spelen in de behandeling van een corona-infectie. Als die vraag bedoeld wordt als ‘kunnen natuurgeneeswijzen een corona-infectie bestrijden?’, dan is het antwoord: Nee. Iedere natuurgeneeskundige die beweert dat hij een corona-infectie kan behandelen, krijgt in dit geval niet alleen de Vereniging tegen de Kwakzalverij over zich heen, maar kan zelfs vervolgd worden wegens een ongefundeerde medische claim. Er bestaan in mijn vakgebied van de traditionele Chinese kruidengeneeskunde geen anti-virale kruiden. Zo werkt zo’n natuurgeneeskunde niet. Kruiden kunnen als doel hebben om te koelen, of juist te verwarmen, om slijm af te voeren, of om de circulatie te verbeteren. De combinatie van kruiden die voorgeschreven wordt, is niet afhankelijk van de westers medische aandoening, maar van de symptomen en klachten die de patiënt op dat moment heeft. Je kunt als natuurgeneeskundige dus wel een patiënt met een coronainfectie behandelen om het gezonde evenwicht zo goed mogelijk te bewaken en zo de patiënt en zijn immuunsysteem te ondersteunen. Vanuit die gedachte is het helemaal geen slecht idee om in deze tijd de ondersteuning van een natuurgeneeskundige in te schakelen als je een beginnende luchtweginfectie hebt.
Terughoudend
Toch ben ik zelf als behandelaar op dit moment uiterst terughoudend bij het behandelen van patiënten die mogelijk een corona-infectie hebben. Een eerste reden daarvoor is dat ik patiënten niet kan zien, want ze kunnen niet naar mijn praktijk komen. Een patiënt goed observeren en onderzoeken is van vitaal belang, zeker als je niet de ziekte zegt te behandelen, maar de gehele patiënt. Vooral als ik iemand nog niet eerder behandeld heb, ben ik via een videoverbinding veel minder goed in staat een juiste inschatting te maken. Een tweede reden is dat het beeld van deze ziekte binnen een paar dagen ingrijpend kan veranderen. In de huidige situatie kan ik daar niet voldoende op inspelen. Bij een ziekte die zo’n slecht verloop kan hebben, vraag ik me ernstig af of het verstandig is dat risico te nemen. Daar komt bij dat ik nog geen enkele ervaring heb met het behandelen van patiënten die deze klachten hebben. Het voelt voor mij daarom ongepast om op dit moment actief naar buiten te treden met de mededeling dat ik patiënten met een corona-infectie kan behandelen. De Chinese geneeskunde die ik beoefen heeft een rijke traditie als het erom gaat infectieziekten in kaart te brengen en te behandelen. Natuurlijk zou ik mijn kennis en kunde graag willen inzetten om te voorkomen dat patiënten met een corona-infectie ernstiger ziek worden, maar de situatie is er voor mij nu niet naar om dat op een gepaste en verantwoorde manier te doen. Er bestaat een spanningsveld tussen het perspectief van de patiënt en dat van de behandelaar, waarin beide partijen hun persoonlijke keuzes zullen moeten maken.
Tips
Het coronavirus lijkt op z’n retour, maar we kunnen niet uitsluiten dat we er de komende maanden of zelfs jaren nog mee te maken zullen hebben. Mocht je vermoeden dat je een corona-infectie hebt en wil je je door een beoefenaar van een natuurgeneeskunde laten behandelen, neem dan de volgende adviezen in overweging.
1. Vermijd behandelaren die beweren dat ze een corona-infectie kunnen bestrijden. In de eerste plaats is dat niet wat de natuurgeneeskunde doet, want het doel van de behandeling is jouw systeem te ondersteunen in het herstel. De realiteit is bovendien dat niemand nu zeker weet hoe zit met dit virus. Iemand die deze onzekerheid erkent, is waarschijnlijk eerlijker en voorzichtiger en voor jou dus veiliger.
2. Kies een behandelaar die de reguliere zorg niet afwijst of al te scherp bekritiseert. Laat duidelijk zijn dat als je ernstig ziek wordt, je de arts en het ziekenhuis heel hard nodig hebt. Het is belangrijk dat je behandelaar dat erkent.
3. Als je nog geen behandelaar hebt, laat je dan door iemand adviseren wiens oordeel je vertrouwt.
4. Wees kritisch op wat je als behandeling wordt aangeboden en durf vragen te stellen. Wat is de diagnose? Wat is het doel van de behandeling? Wat kun je verwachten? Hoe lang duurt het? Wat moet je doen als je klachtenbeeld verandert? Wat kun je zelf doen?
5. Wacht niet te lang met hulp vragen. Het doel van de behandeling is het voorkomen van erger. Hoe groter de verstoring is, hoe moeilijker het is om de balans te herstellen
Visie op gezondheid
Het gat waar het aan het begin van dit artikel over ging, bestaat al heel lang. Veel patiënten die ik succesvol behandelde, kregen van hun arts te horen dat er niets aan gedaan kon worden en dat ze het maar gewoon moesten accepteren. Tijdens deze crisis wordt duidelijk zichtbaar dat de reguliere geneeskunde dat gat laat vallen. De angst zorgt ervoor dat de focus nu vooral ligt op overleven op de korte termijn. Zoals altijd tijdens een crisis, treden oude gedragspatronen aan het licht. Dat gebeurt bij mij persoonlijk ook als ik een crisis doormaak. Midden in een crisis moet je mij ook niet komen vertellen dat ik het allemaal anders moet zien en anders moet doen. Maak je dus niet al te druk over de manier waarop onze maatschappij reageert op deze crisis. Zoals je misschien begrepen hebt, lever ik liever een bijdrage aan een positieve verandering dan dat ik in gevecht ga met wat ik niet vind deugen. Laat vooral de tijd zijn werk doen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten de kerken opeens weer vol, maar twintig jaar later begon in hoog tempo de ontkerkelijking die er al eeuwen aan zat te komen. Misschien zorgt deze crisis op termijn voor een verandering in het perspectief op ziekte en gezondheid in onze maatschappij, maar daar is tijd voor nodig. Heb dus geduld.
Inspiratietip
Dat ik je aanraad geduld te hebben, betekent niet dat ik passief moet afwachten. Het juiste moment om verantwoordelijkheid voor je eigen welzijn te nemen is altijd nu. Het is natuurlijk wel lastig dat de natuurgeneeskundige praktijken gesloten zijn. Mocht je behoefte hebben aan inspiratie en informatie, dan zou je je licht kunnen opsteken bij Richard de Leth. Deze bruggenbouwer draagt in zijn boeken, cursussen en lezingen onvermoeibaar het breedst mogelijke perspectief op gezondheid uit. Op dit moment biedt hij in een serie podcasts een podium aan een groot aantal collega-gezondheidspioniers. Deze ‘Oersterk Podcasts’ vormen bij elkaar een rijke bron aan informatie waar mensen die willen weten hoe ze hun gezondheid kunnen bevorderen naar hartenlust uit kunnen putten. Heb je tijdens de intelligente lock-down zin en tijd om daar eens rustig naar te luisteren? Klik dan hier. Kijken kan ook: zoek dan op YouTube op ‘Oersterk Podcast’.
Gezondheidswens
Ik wens je in deze bijzondere en moeilijke tijd een goede gezondheid toe. Ik hoop dat je door dit artikel te lezen begrijpt dat we voor onze gezondheid artsen én natuurgeneeskundigen nodig hebben, maar vooral dat jij de spil bent waar het voor jouw gezondheid allemaal om draait.
* Ik kies in dit artikel voor de term natuurgeneeskunde en niet voor alternatieve geneeswijzen. Niet alle alternatieve geneeswijzen zijn natuurgeneeswijzen en andersom sluiten sommige reguliere behandelingen, zoals lifestyle-geneeskunde, juist goed aan bij natuurgeneeskunde.
Wil je mijn volgende blog over de corona-crisis, ‘To be or not to be; de dood en het virus’ ook lezen, abonneer je dan op dit blog (hieronder op je telefoon, rechtsboven op een desktop), of volg me op Facebook
willempinkst | 25 april 2020 om 8:05 am | Tags: corona, coronavirus, covid-19, natuurgeneskunde | Categorieën:Uncategorized | URL: https://www.willempinksterboer.com/?p=1397
Reageren Bekijk alle reacties
